Companion cropping: innovatie onderzaai bij aardappelen

Een groenbemester telen als tussengewas als voorbereiding op de hoofdteelt is inmiddels wel bekend. Maar een groenbemestermengsel tussen de aardappelruggen inzaaien? Dat is nog een relatief nieuw systeem. ‘We noemen het ‘companion cropping,’ zegt Nicole Bil, ‘een begroeningssysteem waarbij door bijzaai van een TerraLife groenbemestermengsel het hoofdgewas wordt ondersteund.’ Nicole is teeltadviseur bij DSV zaden Nederland en runt daarnaast een akkerbouwbedrijf in het Zeeuwse Kerkwerve. Zij legde diverse demo’s aan voor companion cropping en deelt haar ervaring en eerste bevindingen.

DSV zaden heeft vorig jaar een nieuw mengsel speciaal voor aardappelen geïntroduceerd: TerraLife SolanumPro. Dit mengsel wordt als bijzaai tussen de aardappelruggen gezaaid met diverse doelen. Nicole zegt: ‘Compagnon gewassen kunnen erosie en uitspoeling voorkomen en kunnen wateropslag en de temperatuur in de bodem regelen. Het zorgt voor een meer diverse microbiologie in de bodem en zorgt daardoor voor meer veerkracht in de bodem. Overall zorgt het voor een verbetering van de humusvorming en dus een betere bodemstructuur.’ Dat is de theorie, nu over naar de praktijk.

De onderzaai van de mengsels moet gebeuren tússen de aardappelruggen. ‘Hiervoor zag ik twee praktische toepassingen,’ zegt Nicole. ‘De eerste optie zou zijn om tijdens het frezen een zaaibak op te bouwen die na het frezen het zaad verstrooit. De tweede optie is om het zaad te mengen met kunstmest, waardoor tussen het planten en frezen gezaaid wordt. Ik heb de uitzaai gedaan kort na het planten van de aardappelen en vlak voor het frezen. Eén of twee dagen erna heb ik bodemherbiciden gespoten (Gofor 1 liter en Arcade 2,25 liter). Kort na de bespuiting is een kleine 20 mm regen gevallen.’

Nicole Bil over de eerste resultaten: ‘Ik sta ervan te kijken dat, zoals het nu lijkt, alle soorten gekiemd zijn van het mengsel na de bespuiting. Verder valt op dat vanaf de opkomst de verdeling over de rug vooral bij de toepassing vóór het frezen heel mooi is. Tot ca. 2 weken geleden vond ik dat de mooiste veldjes. Echter daarna gingen ze concurreren met de aardappelen. Het lijkt erop dat de aardappelen er wel overheen groeien, maar vooral bij de Solanum Pro lijkt de niger behoorlijk te concurreren, dit is wellicht een te forse plant voor de onderzaai.’

Bij de veldjes die na het frezen gezaaid zijn valt op dat het meeste zaad onderin de rug zakt en daar dus kiemt. Dit geeft weinig bedekking in de eerste paar weken, echter nu de aardappelen groter worden lijkt dit wat beter.

Wat is nu het beste? Zaaien voor of na het frezen? En voor of na de bespuiting? ‘In een droog voorjaar denk ik dat vroeger zaaien belangrijk is. In een nat voorjaar als dit jaar lijkt het beter om pas na het frezen te zaaien. Een bespuiting lijkt in ieder geval veilig uitgevoerd te kunnen worden. Voor het oog vind ik nu de SoilProtect veldjes er wat mooier bij liggen. Dit zijn fijnere plantensoorten dus geven minder concurrentie, maar de SolanumPro is speciaal voor de aardappelen. Ik ben benieuwd hoe de veldjes zich verder ontwikkelen en of er straks nog verschillen te zien zijn in knolzetting of vreterij. Dit wordt uiteraard nog vervolgd,’ besluit Nicole.

Onderzaai met TerraLife SolanumPro is nog erg nieuw, maar toont potentieel, vooral bij vroege zaai vóór het frezen. Het vereist wel de nodige aandacht voor plantconcurrentie en zaaitijdstip. Praktische uitvoering zoals de juiste timing van zaaien en frezen zijn cruciaal voor succes in de aardappelteelt.

We blijven deze demo’s volgen voor meer praktijkervaring. Denk gerust met ons mee en als u ook ervaring heeft dan horen we graag van u. Met het delen van kennis komen we het snelst vooruit.